Dlaczego domowy system NAS to rozwiązanie dla każdego

Sieciowa pamięć masowa (ang. Network-attached storage, NAS), to doskonałe rozwiązanie do przechowywania danych w domu lub małym biurze. Tradycyjna pamięć masowa podłączona bezpośrednio (DAS) jest mało elastyczna, natomiast sieć pamięci masowej (SAN) jest często rozwiązaniem zbyt kosztownym i skomplikowanym. Niektóre gospodarstwa domowe i firmy korzystają z przechowywania danych w chmurze, co zapewnia elastyczność, ale w dłuższej perspektywie może wiązać się z wyższymi kosztami, a dostęp do plików zależy od stałego połączenia z Internetem. System NAS jest łatwy w konfiguracji i ekonomiczny w eksploatacji.

Jak działa system NAS?

NAS to centralny system przechowywania danych składający się z jednego lub większej liczby dysków połączonych z lokalną siecią przewodowo (kabel Ethernet) lub częściej bezprzewodowo (Wi-Fi). Jako element domowej lub firmowej sieci pamięć NAS może być wykorzystywana przez różne urządzenia, takie jak laptopy, telefony, tablety, telewizory Smart TV, a nawet konsole do gier.

Rodzaje systemów NAS

Istnieją trzy główne rodzaje systemów NAS: prywatne chmury, gotowe systemy NAS oraz systemy własnej konstrukcji.

• Prywatna chmura: systemy tego typu są najmniej zaawansowane pod względem specyfikacji. Niektóre wykorzystują wbudowane dyski twarde, inne – dyski SSD. Ich zaletą jest łatwość obsługi (wieloma z nich można zarządzać za pomocą aplikacji mobilnej) i przystosowanie do potrzeb użytkowników o niewielkich wymaganiach, takich jak rodziny czy małe firmy. W przypadku wykorzystania połączenia przewodowego mogą one zapewniać szybkość transferu zbliżoną do gigabitowego połączenia Ethernet, co oznacza, że są równie wydajne jak gotowe systemy NAS. Większość urządzeń do przechowywania danych w prywatnej chmurze jest wyposażonych tylko w jeden dysk, co oznacza brak redundancji danych. Użytkownicy tych systemów powinni priorytetowo traktować tworzenie kopii zapasowych w celu ochrony danych.
• Gotowe systemy NAS: zwykle oferują szerszy dostęp do wydajnych macierzy i systemów plików, a także bardziej zaawansowane możliwości zarządzania prawami do dokumentów. Mają one własne systemy operacyjne, a aplikacje są z reguły bardziej zaawansowane niż w przypadku podstawowych systemów prywatnej chmury i oferują bardziej wyspecjalizowane funkcje. Wiele z nich posiada kilka wnęk na dyski i jest sprzedawane bez nośników, co umożliwia dodawanie kolejnych dysków w miarę rosnących potrzeb. Można je skonfigurować jako nadmiarową macierz RAID lub jako zestaw dysków (JBOD).
• Systemy NAS własnej konstrukcji: ponieważ serwer NAS to po prostu komputer, który udostępnia swoją pamięć masową innym urządzeniom za pośrednictwem sieci, funkcję te może pełnić każdy komputer z zainstalowanym systemem operacyjnym NAS. Powszechnie stosowanymi systemami tego typu są TrueNAS, unRAID i OMV 3. Użytkownicy powinni dokładnie przeanalizować dostępne opcje i wybrać tę, która najlepiej odpowiada ich potrzebom, ponieważ różne systemy operacyjne korzystają z różnych systemów plików.

Powody przemawiające za wdrożeniem systemu NAS

• Łatwość konfiguracji: aby zainstalować serwer NAS, wystarczy wypełnić go odpowiednią liczbą dysków, podłączyć do zasilania i połączyć z siecią za pomocą kabla Ethernet lub bezprzewodowo (jeśli obsługuje takie połączenie). Serwery NAS mają wewnętrzne procesory i pamięć, podobnie jak komputery stacjonarne, choć dostęp do nich uzyskuje się zwykle za pośrednictwem przeglądarki na komputerze lub urządzeniu mobilnym.
• Łatwe tworzenie kopii zapasowych danych: pliki przechowywane na serwerze NAS są bezpieczne w przypadku awarii dysku lub systemu operacyjnego komputera. Już w przypadku podstawowej konfiguracji RAID 1 z dwoma dyskami, w razie awarii jednego z nich, można użyć kopii lustrzanej do przywrócenia systemu po wymianie uszkodzonego nośnika.
• Łatwiejsze udostępnianie plików: serwer NAS może z powodzeniem pełnić funkcję centrum multimedialnego w środowisku domowym. Z przechowywanych na nim plików może korzystać konsola do gier, komputer w domowym biurze lub każdy inny komputer w domu. To wygodne rozwiązanie także dla małych firm. Wiele osób może w jednym miejscu zarządzać plikami, przechowywać je, tworzyć ich różne wersje, a także kopie zapasowe. Zarządzanie projektami jest o wiele łatwiejsze, gdy wiele plików jest przechowywanych w jednym miejscu, a nie na kilku komputerach.
• Niezależność od szybkości Internetu: serwer NAS ma tę przewagę nad usługą w chmurze, że działa lokalnie. W przypadku transferu dużych plików możliwe jest skorzystanie z bezpośredniego połączenia z systemem NAS, co będzie znacznie szybsze niż transfer danych przez Internet czy nawet przez wewnętrzną sieć Wi-Fi.
• Organizacja: korzystanie z systemu NAS nie jest zarezerwowane wyłącznie dla entuzjastów technologii. Wiele serwerów NAS posiada własny system operacyjny, który służy do zarządzania pamięcią masową, ułatwia konfigurację, a także łączenie się i synchronizację z siecią domową lub firmową.
  Opłacalność: początkowy koszt zakupu systemu NAS prawdopodobnie będzie większy niż miesięczna opłata za taką samą ilość miejsca w chmurze, jednak z czasem może przynieść oszczędności. Poza początkowym wydatkiem koszt utrzymania systemu NAS jest znacznie niższy niż stałe opłaty za usługę przechowywania danych w chmurze.

Korzyści z posiadania systemu NAS w domu

Telewizor Smart TV może korzystać z domowego systemu NAS jako serwera multimedialnego do odtwarzania muzyki, wyświetlania galerii zdjęć, filmów i innych treści. Eliminuje to potrzebę przechowania setek płyt DVD i Blu-ray lub polegania na stale zmieniających się bibliotekach serwisów streamingowych. Wiele systemów NAS jest wyposażonych w aplikacje, które ułatwiają korzystanie z multimediów osobom mniej obeznanym z najnowszymi technologiami. Jeśli w domu jest wielu graczy, można wykorzystać system NAS jako serwer do gier.

Jak wybrać system NAS

Aby wybrać odpowiedni system NAS, należy ocenić swoje potrzeby. Ile danych chcemy przechowywać? Na jaki system mamy miejsce? Wybór odpowiedniego urządzenia i konfiguracji dysków będzie zależał od tych praktycznych kwestii. Im więcej wnęk na dyski ma system, tym większą zapewni pojemność i nadmiarowość, chroniąc przed awariami nośników. Jeśli system NAS nie jest wyposażony w dyski, należy zakupić je samodzielnie lub wykorzystać już posiadane nośniki.

Warto również zastanowić się nad wymaganą szybkością połączenia sieciowego i wybrać rozwiązanie zgodne z parametrami posiadanej sieci. Większość urządzeń klienckich może bezprzewodowo łączyć się z serwerem NAS, jeśli są podłączone do tej samej sieci, jednak bezpośrednie, przewodowe połączenie z routerem zwykle zapewnia większą wydajność i niezawodność. . Nawet podstawowe systemy NAS zwykle obsługują standard Gigabit Ethernet – co pozwala na szybsze tworzenie kopii zapasowych i przesyłanie plików – a także wiele protokołów sieciowych (np. NFS, SMB/CIFS, AFP i FTP). Im wyższa kategoria portu Ethernet, tym większa jest jego przepustowość.

Funkcjonalność systemu NAS powinna odpowiadać konkretnym potrzebom użytkownika. Użytkownicy potrzebujący serwera NAS do tworzenia kopii zapasowych i przywracania danych powinni zwrócić uwagę na dostępność tych funkcji. Jeśli priorytetem jest sprawne udostępnianie plików i folderów, istnieją systemy NAS, które to ułatwiają. Różne systemy operacyjne NAS mają różne zalety. Rozważając funkcjonalność systemu NAS, warto także wziąć pod uwagę, jak będzie się on sprawdzał z upływem czasu. Czy wybrany procesor będzie w stanie sprostać naszym wymaganiom za dwa lata? A za cztery lata? Czy serwer NAS ma dodatkowe gniazda umożliwiające rozbudowę pamięci RAM? Czy ma dodatkowe wnęki na dyski, aby w miarę wzrostu potrzeb można było zwiększyć zasoby pamięci?

Na koniec, co powinno być oczywiste, warto sprawdzić informacje na temat konkretnych produktów, które bierzemy pod uwagę. Co dotychczasowi użytkownicy piszą w recenzjach? Czy dana marka jest znana z wysokiej jakości? Jakie opinie ma obsługa posprzedażowa? Może się okazać, że za produkty znanej marki trzeba zapłacić więcej. Z kolei rozwiązanie mało znanej firmy może wydawać się korzystne cenowo, ale w dłuższej perspektywie będzie bardziej kosztowne ze względu na niską jakość. Jeśli w grę wchodzą cenne dane, nie warto oszczędzać na systemie, który zapewni im odpowiednią ochronę.

Dyski SSD i HDD w systemie NAS

Jednym z ważnych aspektów korzystania z systemu NAS jest to, czy zastosowano w nim dyski półprzewodnikowe (SSD), czy dyski twarde (HDD).

Wybór nośników może zależeć od planowanego przeznaczenia systemu NAS. Biorąc pod uwagę stosunek jakości do ceny, użytkownicy mogą skłaniać się ku dyskom twardym, ponieważ wiąże się to z niższym kosztem początkowym – dysk HDD o pojemności 1TB jest zwykle tańszy niż porównywalny nośnik SSD. Jednak wiąże się to z pewnym kompromisem. Dyski twarde zawierają elementy mechaniczne. Oznacza to, że są bardziej podatne na awarie, zwłaszcza jeśli są narażone na wstrząsy. Dyski SSD nie wymagają żadnych części mechanicznych, co oznacza, że są bardziej niezawodne i pracują ciszej. To może mieć znaczenie, gdy w serwerze NAS pracuje jednocześnie wiele nośników.

Jednym z czynników, który należy wziąć pod uwagę, jest różnica w czasie uruchamiania dysków SSD i HDD w systemie NAS. Dysk twardy w systemie NAS często potrzebuje znacznie więcej czasu, aby wznowić pracę i zapewnić dostęp do danych. Entuzjaści komputerów i użytkownicy, dla których ważna jest produktywność (np. małe przedsiębiorstwa), szybko odniosą korzyści z lepszej wydajności. W przypadku takich użytkowników dobrym wyborem może być dysk SSD DC600M firmy Kingston. Dostępny w wersjach o pojemności do 7,68TB i zaprojektowany z myślą o ochronie przed takimi problemami, jak awarie zasilania, oferuje wysoką niezawodność użytkownikom, którzy wymagają jej od systemu NAS.