Nazwy procesorów i chipsetów Intel bez tajemnic

Co roku pojawiają się nowe generacje komputerów wyposażone w nowe rozwiązania i technologie, które zwiększają ich wydajność i możliwości. Podstawowe różnice między generacjami wyrażają się w nazwach i numerach procesorów i chipsetów. Procesory (CPU) są mózgami komputerów. Chipsety to zestawy układów scalonych, zazwyczaj składające się z dwóch elementów – mostka północnego i mostka południowego – które umożliwiają procesorom komunikację z innymi komponentami systemu. Procesory i chipsety są zwykle (choć nie zawsze) powiązane generacyjnie, dlatego ważne jest, aby rozumieć różnice w nazwach i numerach, by móc wybrać rozwiązanie najlepiej odpowiadające swoim potrzebom.

Warto zauważyć, że w procesorze znajduje się wiele rdzeni obliczeniowych, kontroler pamięci, pamięć podręczna i zestaw instrukcji zapewniających moc obliczeniową potrzebną do obsługi aplikacji, a także mostek północny. Mostek północny, wraz z innymi ważnymi kontrolerami i komponentami, zaczęto umieszczać w procesorach ponad dekadę temu. Procesor może także mieć wbudowane układy służące do przetwarzania grafiki na potrzeby systemów, w których nie mieszczą się tradycyjne karty graficzne, takich jak laptopy czy komputery stacjonarne w małych obudowach.

Co oznaczają nazwy procesorów Intel®?

Nazwy procesorów Intel zwykle składają się z pięciu elementów: nazwy marki, modyfikatora marki/poziomu procesora, wskaźnika generacji, numeru SKU oraz sufiksu linii produktów.

Nazwa marki – na przestrzeni lat firma Intel wprowadzała subtelne zmiany w nazwach marek swoich procesorów (np. łącząc dwie linie procesorów, takie jak Pentium® i Celeron®, w jedną o nazwie „Intel Processor”), a także tworząc nowe linie, które charakteryzują się zaawansowanymi możliwościami przetwarzania, np. pod nazwą Neural Processing Cores for Artificial Intelligence.

• Intel Processor – linia ekonomicznych procesorów dla użytkowników zwracających uwagę na cenę
• Intel Core™ – szybsze procesory oferujące większą wydajność i dodatkowe funkcje, przeznaczone dla szerokiego grona użytkowników
• Intel Core™ Ultra – procesory zawierające układ NPU, zwiększający możliwości obsługi sztucznej inteligencji; mogą być również wyposażone w układ graficzny Intel Arc
• Intel Xeon® – procesory o wyższej wydajności, niezbędnej w serwerach i stacjach roboczych; nie są przeznaczone do zastosowań konsumenckich

Modyfikator marki/poziom wydajności procesora – w przypadku procesorów do stacji roboczych i komputerów klienckich firma Intel stosuje tzw. modyfikator marki w systemie wielopoziomowym, aby wskazać podstawowy, standardowy lub wysoki poziom wydajności. Oznaczenie poziomu (3, 5, 7 lub 9) jest umieszczone po nazwie marki. Zazwyczaj im wyższa liczba, tym lepsza wydajność (i potencjalnie więcej funkcji). Modyfikatory są stosowane wyłącznie w nazwach procesorów Core i Xeon 6.

Przykład:
Intel® Core™ i7 14700KS
Intel® Core™ Ultra 5 Processor 245KF
Intel® Xeon® w9-3595X
Intel® Xeon® 6960P (Xeon 6. generacji)

W przypadku procesorów Xeon 5. generacji i starszych poziom wydajności procesora jest oznaczony pierwszą z czterech cyfr:

Przykład:
Intel® Xeon® Platinum 8558P (Xeon 5. generacji)

Wskaźnik generacji – w przypadku procesorów Intel Core, Core Ultra i Xeon 5. generacji i starszych pierwsza liczba po modyfikatorze marki lub poziomie wydajności procesora oznacza generację produktu. W przypadku procesorów Xeon 6 i nowszych generację wskazuje pierwsza z sekwencji czterech cyfr. W nazwach procesorów Intel Processor i Intel Core i3 serii N nie ma wskaźnika generacji.

Przykład:
Intel® Core™ i7 14700KS
Intel® Core™ Ultra 5 Processor 245KF
Intel® Xeon® w9-3595X
Intel® Xeon® Platinum 8558P (Xeon 5. generacji)
Intel® Xeon® 6960P (Xeon 6. generacji)

Numery SKU – w przypadku procesorów Intel Core, Core Ultra i Xeon 5. generacji i starszych numer SKU występuje po numerze generacji. Numery SKU umożliwiają bardziej szczegółową identyfikację marki i generacji. Ogólnie rzecz biorąc, wyższy numer SKU oznacza, że produkt ma więcej funkcji. Uwaga: nie ma żadnego związku pomiędzy numerami modeli różnych marek (np. numer modelu procesora Core nie ma związku z numerami modeli Processor i Xeon).

Przykład:
Intel® Core™ i7 14700KS
Intel® Core™ Ultra 5 Processor 245KF
Intel® Xeon® w9-3595X
Intel® Xeon® Platinum 8558P (Xeon 5. generacji)
Intel® Xeon® 6960P (Xeon 6. generacji)

Sufiks linii produktów – wskazuje, do czego przeznaczony jest dany procesor. Oczywiście sufiks jest przydatny, gdy potrafimy odczytać, co oznacza. Poniżej znajduje się zestawienie aktualnie używanych oznaczeń komputerów, serwerów i układów wraz z wyjaśnieniem ich znaczenia.

Źródło tabeli: zestawienie nazw, numerów i generacji procesorów Intel®

Przykłady nazw procesorów Intel:

Jaką funkcję pełni chipset Intel®?

Chipset zarządza przepływem danych między procesorem, pamięcią i innymi podzespołami komputera. Każdy chipset jest przeznaczony do współpracy z określonymi gniazdami procesorów, co gwarantuje kompatybilność między procesorem a płytą główną. Chociaż niektóre chipsety mogą obsługiwać wiele generacji procesorów, ważne jest, aby sprawdzić zgodność ze specyfikacją płyty głównej w celu zapewnienia prawidłowego działania. Oto kilka przykładów chipsetów Intel wraz z odpowiadającymi im gniazdami:

Co oznaczają nazwy chipsetów Intel®?

W przypadku chipsetów firmy Intel innych niż Xeon nazwa składa się z trzech członów, które oznaczają serię, generację i zestaw funkcji.

Seria – pierwsza litera w sekwencji oznacza serię. Dostępne są cztery różne serie:

Seria Z: wysoka wydajność, możliwość przetaktowania i wiele funkcji
Seria H: opcja średniej klasy dla przeciętnych użytkowników, którzy nie potrzebują przetaktowania
Seria B: ekonomiczne rozwiązanie do podstawowych konfiguracji i komputerów biurowych
Seria Q: przystosowanie do środowisk korporacyjnych (technologia vPro i inne narzędzia do zarządzania)

Generacja – pierwsza cyfra (druga pozycja) w sekwencji oznacza generację chipsetu. Na przykład w chipsecie Z790 cyfra „7” oznacza, że należy on do serii 700. Ta seria jest przystosowana do obsługi procesorów Intel Core 13. generacji (Raptor Lake) i 14. generacji (Raptor Lake Refresh). Zwykle każda nowa generacja charakteryzuje się lepszą wydajnością i energooszczędnością i jest przystosowana do obsługi najnowszych technologii.

Zestaw funkcji – dwie ostatnie cyfry w sekwencji oznaczają zestaw funkcji. Większa liczba oznacza więcej funkcji lub lepszą wydajność. Zwykle jest ona zgodna z oznaczeniem serii – seria Z będzie miała większą liczbę, a seria B – zwykle mniejszą liczbę. Choć występują pewne wyjątki, generalnie jest to regułą. Zobacz przykład poniżej: