Phiên bản mới nhất của Microsoft Windows, hệ điều hành phổ biến nhất thế giới, mang đến những cơ hội và chức năng mới cho người dùng, nhưng cũng đặt ra những thách thức mới cho các hệ thống chạy phiên bản này. Windows 11 là phiên bản Windows đòi hỏi khắt khe nhất về yêu cầu hệ thống, và những máy tính cũ hoặc có cấu hình thấp có thể gặp khó khăn khi đáp ứng tất cả các yêu cầu của phiên bản này. Dù vậy, ngay cả người dùng thông thường cũng có thể cấu hình hệ điều hành của họ để tối ưu hóa hiệu năng và tăng tốc độ máy tính cá nhân. Kingston đã tổng hợp một số bước mà người dùng có thể thực hiện để tăng tốc Windows 11 dưới đây.
Tải xuống các bản cập nhật mới nhất của Windows
Một trong những cách tốt nhất để đạt hiệu năng tối ưu với Windows 11 là đảm bảo rằng bạn đang sử dụng phiên bản cập nhật mới nhất. Bạn có thể kiểm tra các bản cập nhật và trình điều khiển thiết bị bằng cách vào Start, sau đó vào Settings, Windows Update, và Check for Updates. Tải xuống và cài đặt bất kỳ bản cập nhật nào có sẵn, và hãy chắc chắn khởi động lại máy tính sau khi chúng được cài đặt. Nếu có các bản cập nhật tùy chọn, bạn có thể tải chúng bằng cách vào Start, Settings, và Windows Update như trước đây, sau đó vào Advanced Options và Optional Updates. Chọn bất kỳ bản cập nhật bổ sung nào, nếu có sẵn, sau đó tải xuống và cài đặt chúng. Khởi động lại máy tính cá nhân của bạn sau đó để xem liệu bạn có nhận thấy sự cải thiện nào trong hiệu năng hệ thống không.
Ngoài các bản cập nhật Windows, việc giữ cho bo mạch chủ và GPU của bạn được cập nhật là rất quan trọng để Windows 11 hoạt động với tiềm năng tối ưu nhất. Chúng tôi cũng khuyến nghị bạn nên truy cập trang web của nhà sản xuất bo mạch chủ/hệ thống của bạn để đảm bảo bạn có các bản cập nhật BIOS, chipset và trình điều điển mới nhất mà Windows Update có thể đã bỏ qua. Hơn nữa, nếu hệ thống của bạn có GPU chuyên dụng, hãy kiểm tra trang web của nhà sản xuất GPU (Nvidia, AMD hoặc Intel) để cài đặt trình điều khiển đồ họa mới nhất, giúp tăng cường độ ổn định và hiệu năng của hệ thống. Cập nhật thường xuyên hệ thống, trình điều khiển và chương trình cơ sở có thể đảm bảo tính tương thích và duy trì hiệu suất tối đa.
Giải phóng bộ nhớ và dung lượng lưu trữ
- Storage Sense: Tự động xóa các tệp tạm thời và quản lý dữ liệu đệm để ngăn chặn việc lưu trữ bị lộn xộn, làm chậm tốc độ đọc/ghi của ổ đĩa, giúp không gian trống được tối ưu hóa. Vào mục Settings > System > Storage, bật tính năng này lên và lên lịch chạy hàng tuần để thu được lợi ích tối đa.
- Dọn dẹp ổ đĩa: Giải phóng nhiều gigabyte bằng cách xóa các tệp tạm thời và bộ nhớ đệm cập nhật cũ, giảm tải I/O đĩa giúp hệ thống phản hồi nhanh hơn. Tìm kiếm 'Disk Cleanup (Dọn dẹp ổ đĩa),' chọn ổ đĩa của bạn, chọn các mục cần xóa, và sử dụng ‘Clean up system files (Dọn dẹp tập tin hệ thống)’ để biết thêm.
- Task Manager (Trình quản lý tác vụ) và lệnh Resource Monitor (Giám sát tài nguyên): Giúp xác định và chỉ ra các ứng dụng chiếm dụng tài nguyên và các điểm nghẽn có thể làm chậm hệ thống của bạn. Mở Task Manager (Trình quản lý tác vụ) bằng Ctrl + Shift + Esc để dừng các tác vụ không cần thiết, sau đó chuyển sang thẻ Performance và mở Resource Monitor để chẩn đoán các điểm nghẽn sâu thêm với các chỉ số chi tiết và thông tin cụ thể về tiến trình.
- Chống phân mảnh ổ đĩa (Đối với ổ cứng HDD): Đối với những máy tính có ổ đĩa cứng (HDD) trong hệ thống, việc chống phân mảnh ổ đĩa có thể giúp dọn dẹp ổ đĩa của bạn bằng cách sắp xếp lại các tệp bị phân mảnh thành các khối liền kề và cắt giảm thời gian tìm kiếm/đọc để truy xuất dữ liệu nhanh hơn. Ổ SSD không cần điều này do tối ưu hóa TRIM của bộ nhớ flash. Để bắt đầu, tìm kiếm 'Defragment and Optimize Drives,' chọn ổ đĩa của bạn và nhấp vào Optimize để tiến hành.
- Đóng các ứng dụng và các thẻ: Giải phóng bộ nhớ bằng cách đóng trình duyệt và các ứng dụng không cần thiết để có hiệu năng mượt mà hơn. Hoặc, khởi động lại và chỉ mở các chương trình và các thẻ cần thiết. Kiểm tra Task Manager (Trình quản lý tác vụ) để phát hiện thủ phạm chiếm nhiều bộ nhớ, đóng chúng theo cách thủ công hoặc khởi động lại hệ thống của bạn thông qua menu Start.
- Gỡ cài đặt các ứng dụng không sử dụng: Xóa các chương trình không cần thiết để giải phóng dung lượng ổ đĩa và cắt giảm tình trạng ngốn tài nguyên nền, từ đó tăng hiệu quả. Vào mục Settings > System > Apps > Installed Apps, sắp xếp theo kích thước và gỡ cài đặt thông qua biểu tượng More (Thêm), sau đó khởi động lại.
Vô hiệu hóa các tiến trình không mong muốn
Việc vô hiệu hóa các chương trình khởi động không cần thiết có thể giải phóng bộ nhớ trên máy tính của bạn, đặc biệt là đối với các hệ thống giải trí. Nhiều chương trình được cấu hình để tự động khởi động khi Windows bắt đầu, điều này chỉ thuận tiện khi chúng đang được sử dụng. Bạn có thể xác định các chương trình khởi động không mong muốn bằng nhiều cách. Đầu tiên, hãy kiểm tra bên phía phải của thanh tác vụ để xem các biểu tượng chương trình. Di chuột trên chúng sẽ hiển thị tên của các chương trình đó. Bạn cũng có thể vào mục Start, Settings, Apps, và Startup. Trong mục Startup Apps bạn sẽ tìm thấy danh sách đầy đủ các chương trình khởi động mỗi khi bạn khởi động Windows. Bạn có thể cài đặt một chương trình thành Tắt nếu bạn muốn tắt nó.
Tương tự, việc loại bỏ virus và phần mềm độc hại có thể cải thiện hiệu năng hệ thống và giúp Windows chạy mượt mà hơn. Mặc dù đã có các biện pháp phòng ngừa, một máy tính cá nhân vẫn có thể bị nhiễm các chương trình độc hại. Tuy nhiên, Windows Security có thể giúp bảo vệ máy tính của bạn khỏi những mối đe dọa này. Vào mục Start, Settings, Privacy & Security, Windows Security, sau đó mở Windows Security. Chọn Virus & threat protection, sau đó vào Protection updates trong Virus & threat protection updates. Màn hình Protection updates có một tùy chọn Check for updates (Kiểm tra các bản cập nhật) mà bạn nên chọn để đảm bảo bạn được cập nhật các bản sửa chữa lỗi bảo mật. Sau khi hoàn thành việc này, chọn Virus & threat protection, sau đó chọn Quick scan. Windows Security sẽ quét máy tính cá nhân của bạn để tìm virus và phần mềm độc hại. Sau đó, bạn có thể chạy quét nâng cao, hoặc nếu phát hiện virus hoặc phần mềm độc hại mà Windows Security không thể loại bỏ hoặc cách ly, bạn hãy liên hệ với Microsoft Support.
Một lựa chọn bảo mật khác là Microsoft Defender Antivirus. Lưu tài liệu của bạn, sau đó đi đến Start, Settings, Privacy & Security, Windows Security, sau đó mở Windows Security. Chọn Virus & threat protection như bước trước, nhưng ở trong mục Current threats chọntùy chọn Scan sau đó Microsoft Defender Antivirus (offline scan). Chọn Scan now (Quét bây giờ) . Việc này sẽ khởi động lại hệ thống của bạn, và tiện ích sẽ chạy để quét virus và phần mềm độc hại. Quá trình này có thể mất đến 15 phút, sau đó máy tính cá nhân của bạn sẽ khởi động lại một lần nữa.
Vô hiệu hóa các tính năng trang trí và tiện ích không cần thiết
Windows 11 có yêu cầu đồ họa lớn hơn so với các phiên bản trước. Các hiệu ứng bóng và hoạt hình có thể làm tốn tài nguyên hệ thống và làm chậm máy tính cá nhân của bạn, đặc biệt nếu hệ thống của bạn có ít RAM. Để giảm thiểu điều này, chọn Search, nhập vào cụm từ performance’, sau đó trong danh sách các tùy chọn, chọn Adjust the appearance and performance of Windows. Trên thẻ Visual Effects bạn có thể chọn Adjust for best performance, sau đó chọn Apply. Hãy xem thử liệu việc khởi động lại máy tính có cải thiện tốc độ không. Ngoài ra, bạn có thể vô hiệu hóa thủ công từng hiệu ứng trong tab Visual Effects bằng cách bỏ chọn các ô. Những hiệu ứng có tác động lớn nhất đến hiệu năng hệ thống bao gồm:
- Hiệu ứng khi thu nhỏ và phóng to cửa sổ
- Hoạt họa trên thanh tác vụ
- Hiển thị bóng dưới các cửa sổ
- Mờ dần hoặc trượt các danh mục để vào xem
- Mờ dần hoặc trượt ToolTips để vào xem
- Làm mờ các mục của danh mục sau khi nhấp chuột
OneDrive cung cấp tiện ích cho người dùng Windows 11, nhưng việc đồng bộ mà chương trình này yêu cầu với máy tính cá nhân có thể làm chậm hệ thống. Tìm OneDrive trên thanh tác vụ. Chọn chương trình, rồi chọn Help & Settings, sau đó chọn Pause syncing. Bạn có thể thiết lập thời gian mà bạn muốn OneDrive ngừng đồng bộ các tệp tin. Khi bạn cảm thấy hài lòng, hãy khởi động lại hệ thống để xem liệu điều này có cải thiện hiệu năng hay không. Bạn có thể tiếp tục đồng bộ hóa bằng cách quay lại Help & Settings của OneDrive và chọn Resume syncing.
Bạn có thể tăng tốc hệ thống của mình bằng cách thiết lập các ứng dụng thường xuyên sử dụng để chạy ở Efficiency Mode (Chế độ Tiết kiệm Hiệu Suất). Vào Task Manager (Trình quản lý tác vụ) bằng cách nhấn Ctrl-Shift-Esc và nhấp vào biểu tượng Processes ở thanh bên trái (biểu tượng này trông giống như ba ô vuông trong một lưới). Bạn sẽ thấy danh sách các ứng dụng và các tiến trình đang chạy trên máy tính. Để đặt một ứng dụng vào Chế độ Tiết kiệm Hiệu Suất, chọn ứng dụng đó rồi nhấp vào biểu tượng Chế độ Tiết kiệm Hiệu Suất ở góc trên bên phải màn hình và xác nhận. Không phải tất cả các ứng dụng đều có thể được đặt vào Chế độ Tiết kiệm Hiệu Suất, và một số ứng dụng sẽ tự động sử dụng chế độ này.
Chỉ mục tìm kiếm là một con dao hai lưỡi. Windows 11 sử dụng tính năng này ở chế độ nền để tìm kiếm trên máy tính cá nhân của bạn nhanh hơn. Tuy nhiên, quá trình này yêu cầu tài nguyên mà các máy tính cá nhân tốc độ chậm có thể không có đủ. Tắt chỉ mục tìm kiếm có thể giúp tăng hiệu năng. Để tắt chỉ mục tìm kiếm, sử dụng biểu tượng tìm kiếm trên thanh tác vụ ở dưới cùng màn hình và gõ services.msc, sau đó nhấn Enter. Bạn sẽ thấy ứng dụng Services. Tìm Indexing Service hoặc Windows Search trong danh sách, sau đó nhấp đúp vào dịch vụ đó và khi trên màn hình xuất hiện, nhấp Stop. Bạn sẽ phải khởi động lại máy tính để đánh giá được sự khác biệt. Đánh đổi có thể là các tìm kiếm của bạn sẽ chậm hơn một chút, nhưng hiệu năng chung sẽ nhanh hơn.
Bạn có thể chỉ tắt chỉ mục cho các tệp tin ở một số vị trí nhất định, để các tìm kiếm thường xuyên của bạn không bị ảnh hưởng. Thay vì nhập services.msc, hãy gõ index trong thanh tìm kiếm, sau đó nhấp vào kết quả Indexing Options. Bạn sẽ thấy trang Indexing Options trong Control Panel. Nhấp vào nút Modify để xem các vị trí đang được chỉ mục. Bạn có thể bỏ chọn hộp bên cạnh một vị trí, chẳng hạn như Microsoft Outlook, và vị trí đó sẽ không còn được lập chỉ mục nữa.
