Dünyanın en popüler işletim sistemi olan Microsoft Windows'un en son sürümü, kullanıcılar için yeni fırsatlar ve işlevlerle birlikte onu çalıştıran sistemler için de yeni zorluklar getiriyor. Windows 11, sistem gereksinimleri açısından Windows'un en çok kaynak talep eden sürümüdür ve eski, düşük güçlü bilgisayarlar, bu işletim sisteminin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanabilir. Bununla birlikte, en sıradan kullanıcı bile işletim sistemini performansını optimize edecek ve bilgisayarını hızlandıracak şekilde yapılandırabilir. Kingston, kullanıcıların Windows 11'i hızlandırmak için yapabileceği işlemlerden bazılarını belirledi.
Windows’un son güncellemelerini indirin
Windows 11 ile optimum performans elde etmenin en iyi yollarından biri, en güncel sürüme sahip olmaktır. Başlat'a gidip ardından Ayarlar, Windows Update, ve Güncellemeleri Denetle'yi seçerek güncellemeleri ve cihaz sürücülerini kontrol edebilirsiniz. Mevcut tüm güncellemeleri indirip yükleyin. Yüklendikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın. İsteğe bağlı güncellemeler varsa bunları daha önce yaptığınız gibi Başlat, Ayarlar, Windows Update'i seçerek, ardından Gelişmiş Seçenekler ve İsteğe Bağlı Güncellemeler'i seçerek alabilirsiniz. Varsa ek güncellemeleri seçin, ardından indirin ve yükleyin. Daha sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın ve sisteminizin performansında herhangi bir iyileşme olup olmadığına bakın.
Windows güncellemelerinin ötesinde, anakart ve GPU'nuzun sürücülerini güncel tutmak Windows 11'in en yüksek potansiyelinde çalışması için gereklidir. Windows güncellemesinde gözden kaçmış olabilecek son BIOS, çip seti ve sürücü güncellemelerine sahip olduğunuzdan emin olmak için anakart/sistem üreticinizin web sitesini ziyaret etmeniz de önerilir. Ayrıca, sisteminizde özel bir GPU varsa, sistem kararlılığını ve performansını artırabilecek en son grafik sürücülerini yüklemek için GPU üreticinizin web sitesine (Nvidia, AMD veya Intel) bakın. Sisteminizi, sürücülerinizi ve ürün yazılımınızı düzenli olarak güncellemek uyumluluğu sağlayabilir ve en yüksek verimliliğin korunmasına yardımcı olabilir.
Bellek ve veri saklama alanını boşaltın
Windows 11, sisteminizin belleğini ve veri saklama alanını optimize etmenize yardımcı olabilecek dahili araçlar ve kaynaklar sunmaktadır. İşte Windows'unuzun performansını en üst düzeye çıkarmak için kullanabileceğiniz birkaç araç ve ipucu:
- Akıllı Depolama: Geçici dosyaları otomatik olarak siler ve diskteki dağınıklığın sistem okuma/yazma hızlarını yavaşlatmasını önlemek için önbelleğe alınan verileri yöneterek boş alanı optimize eder. Ayarlar > Sistem > Depolama'ya gidin, özelliği açık duruma getirin ve en iyi faydayı görmek için haftalık yapılacak şekilde programlayın.
- Disk temizleme: Geçici dosyaları ve eski güncelleme önbelleklerini temizleyerek gigabaytlarca alanı serbest duruma getirir. Bu sayede disk I/O yükünü azaltır ve bilgisayarın daha hızlı tepki vermesini sağlar. 'Disk Temizleme'yi aratın, sürücünüzü seçin, kaldırılacak öğeleri işaretleyin ve daha fazlası için 'Sistem dosyalarını temizle'yi kullanın.
- Görev Yöneticisi ve Kaynak İzleyicisi: Sisteminizi yavaşlatabilecek kaynak tüketen uygulamaları ve darboğazları tespit etmenize yardımcı olur. Gereksiz görevleri sonlandırmak amacıyla Ctrl + Shift + Esc ile Görev Yöneticisini açın, ardından Performans sekmesine gidin ve ayrıntılı ölçümler ve sürece özgü bilgilerle daha fazla darboğazı belirlemek için Kaynak İzleyicisi'ni başlatın.
- Disk Birleştirme (HDD'ler için): Sistemlerinde diskli Sabit Sürücü (HDD) bulunanlar için sürücünün birleştirilmesi, parçalanmış dosyaları bitişik bloklar halinde yeniden düzenleyerek ve daha hızlı veri alımı için arama/okuma sürelerini kısaltarak sürücünüzü düzenli hale getirilmesine yardımcı olabilir. Flash belleğin TRIM optimizasyonu yapması nedeniyle SSD'lerin buna ihtiyacı yoktur. Başlamak için 'Sürücüleri Birleştir ve İyileştir'i aratın ve Çalıştırmak için iyileştir'i tıklatın.
- Uygulamaları ve Sekmeleri Kapatın: Daha akıcı performans için tarayıcıları ve gereksiz uygulamaları kapatarak belleği boşaltın. Alternatif olarak, yeniden başlatın ve yalnızca gerekli programları ve sekmeleri açın. Yüksek bellek tüketen uygulamaları tespit etmek için Görev Yöneticisi'ne bakın, bunları manuel olarak kapatın veya Başlat menüsünden sisteminizi yeniden başlatın.
- Kullanılmayan Uygulamaları Kaldırın: Gereksiz programları kaldırarak disk alanını boşaltır ve arka plan yükünü azaltarak verimliliği artırır. Başlat > Ayarlar > Uygulamalar > Yüklü Uygulamalar'a gidin, boyuta göre sıralayın ve Daha simgesini tıklatarak kaldırın ve sistemi yeniden başlatın.
İstenmeyen işlemleri devre dışı bırakın
Özellikle eğlence amaçlı sistemlerde açılışta başlatılan gereksiz programları devre dışı bırakmak bilgisayarınızda belleğin boşaltılmasını sağlayabilir. Birçok program Windows açıldığında otomatik olarak başlatılacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu özellik yalnızca aktif olarak kullanıldıklarında işe yarar. Başlangıçta açılan istenmeyen programlarını birkaç şekilde belirleyebilirsiniz. İlk olarak, program simgelerini görmek için görev çubuğunun en sağına bakın. Üzerlerine geldiğinizde size isimler gösterilecektir. Aynı zamanda Başlat, Ayarlar, Uygulamalar ve Başlangıç'a da gidebilirsiniz. Başlangıç Uygulamaları alanında, Windows'u her açtığınızda başlatılan programların tam listesini görebilirsiniz. Devre dışı bırakmak istediğiniz programları Kapalı'ya ayarlayabilirsiniz.
Benzer şekilde, virüslerden ve kötü amaçlı yazılımlardan kurtulmak sisteminizin performansını artırabilir ve Windows'un daha sorunsuz çalışmasını sağlayabilir. Önlem alınmış olsa bile, bilgisayarlara kötü amaçlı programlar bulaşabilir. Yine de Windows Security bilgisayarınızın temiz kalmasına yardımcı olabilir. Başlat, Ayarlar, Gizlilik ve Güvenlik, Windows Security'ye gidin ardından Windows Security'yi Aç'a tıklayın. Virüs ve tehdit koruması'nı ardından Virüs ve tehdit koruması güncellemeleri altında Koruma güncellemeleri'ni seçin. Koruma güncellemeleri ekranında, en güncel güvenlik yamalarına sahip olduğunuzdan emin olmanız için Güncellemeleri denetle seçeneği bulunmaktadır. Bunu yaptıktan sonra Virüs ve tehdit koruması'nı ve ardından Hızlı tarama'yı seçin. Windows Security bilgisayarınızı virüslere ve kötü amaçlı yazılımlara karşı tarar. Bundan sonra, gelişmiş taramayı çalıştırabilir veya Windows Security'nin kaldıramadığı veya karantinaya alamadığı bir virüs veya kötü amaçlı yazılım bulunursa Microsoft Destek ile iletişime geçebilirsiniz.
Bir başka güvenlik seçeneği de Microsoft Defender Antivirus'tür. Belgelerinizi kaydedin, ardından Başlat, Ayarlar, Gizlilik ve Güvenlik, Windows Security'ye gidin ardından Windows Security'yi Aç'a tıklayın. Daha önce yaptığınız gibi Virüs ve tehdit koruması'nı seçin. Ancak bu sefer Geçerli tehditler altında Tarama seçenekleri'ni, ardından Microsoft Defender Antivirus (çevrimdışı tarama) öğesini seçin. Şimdi tara'yı seçin. Bu işlem sisteminizi yeniden başlatacak ve yardımcı program çalışarak virüsleri ve kötü amaçlı yazılımları tarayacaktır. Bu işlem 15 dakika kadar sürebilir ve ardından bilgisayarınız yeniden başlatılır.
Görünüşe yönelik özellikleri ve gereksiz yardımcı programları devre dışı bırakın
Windows 11, daha önceki tüm sürümlerden daha fazla grafik yüküne sahiptir. Gölge ve animasyon efektleri sistem kaynaklarını tüketebilir ve özellikle sisteminizin RAM'i azsa bilgisayarınızı yavaşlatabilir. Bunu önlemek için Ara'yı seçin, ‘performans’ terimini aratın, seçenekler listesinde Windows'un görünümünü ve performansını ayarla'yı seçin. Görsel Efektler sekmesinde En iyi performans için ayarla'yı ardından Uygula'yı seçebilirsiniz. Yeniden başlatarak bunun bilgisayarınızın hızını artırıp artırmadığına bakın. Alternatif olarak, Görsel Efektler sekmesindeki kutuların işaretini kaldırarak tek tek efektleri manuel olarak devre dışı bırakabilirsiniz. Sistem performansı üzerinde en büyük etkiye sahip olan etkiler şunlardır:
- Pencereler animasyonla küçültülüp büyütülsün
- Görev çubuğundaki animasyonlar
- Pencerelerin altında gölge göster
- Menüler görüntüye belirerek ya da kayarak gelsin
- Araç İpuçları görüntüye belirerek ya da kayarak gelsin
- Menü öğeleri seçildikten sonra gölgelensin
OneDrive, Windows 11 kullanıcılarına yardımcı olur, ancak eşitleme işlemleri bilgisayarınızı yavaşlatabilir. Görev çubuğunda OneDrive'ı bulun. Bunu seçin, Yardım ve Ayarlar'ı, ardından Eşitlemeyi duraklat'ı seçin. OneDrive'ın dosyaları eşitlemeyi ne kadar süreyle durdurmasını istediğinizi ayarlama seçeneğiniz vardır. İstediğiniz ayarları yaptıktan sonra bunun performansı artırıp artırmadığını görmek için sisteminizi yeniden başlatın. OneDrive'ın Yardım ve Ayarlar bölümüne geri dönüp Eşitlemeyi sürdür'ü seçerek eşitlemeye devam edebilirsiniz.
Sık kullanılan uygulamaları Verimlilik Modunda çalışacak şekilde ayarlayarak sisteminizi hızlandırabilirsiniz. Ctrl-Shift-Esc tuşlarına basarak Görev Yöneticisi'ne girin ve sol çubuktaki İşlemler simgesine tıklayın (ızgara şeklinde yerleştirilmiş üç kare gibi görünür). Bilgisayarda o anda çalışmakta olan uygulamaların ve işlemlerin bir listesini görürsünüz. Bir uygulamayı Verimlilik Modu'na almak için uygulamayı seçin, ardından ekranın sağ üst köşesindeki Verimlilik Modu simgesine tıklayın ve onaylayın. Tüm uygulamalar Verimlilik Moduna alınamaz ve bazıları ise varsayılan olarak bu modu kullanır.
Arama dizini oluşturma iki ucu keskin bir kılıçtır. Windows 11, bilgisayarınızda daha hızlı arama yapmak için bunu arka planda kullanır. Ancak bu işlem, daha yavaş bilgisayarlarda bunun için ayrılmasının performansı düşüreceği kaynaklar gerektirir. Kapatmak performansı artırabilir. Arama dizin oluşturmayı kapatmak için ekranın altındaki görev çubuğunda bulunan arama simgesini kullanarak services.msc yazın ve ardından enter tuşuna basın. Hizmetler uygulaması açılır. Listede Dizin Oluşturma Hizmeti veya Windows Arama'yı bulun. Ardından ilgili hizmete çift tıklayın ve görüntülenen ekranda Durdur'a tıklayın. Farkı değerlendirmek için bilgisayarınızı yeniden başlatmanız gerekecektir. Bunun karşılığında aramalarınız biraz daha yavaş olabilir ancak genel performans daha hızlıdır.
En sık yaptığınız aramaların etkilenmemesi için yalnızca belirli konumlardaki dosyalar için dizin oluşturmayı kapatmak mümkündür. Services.msc yerine, arama çubuğuna dizin oluşturma yazın ve ardından Dizin Oluşturma Seçenekleri sonucuna tıklayın. Kontrol Panelinin Dizin Oluşturma Seçenekleri sayfasını görmelisiniz. Hangi konumların gösterildiğini görmek için Değiştir düğmesine tıklayın. Microsoft Outlook gibi bir konumun yanındaki kutunun işaretini kaldırabilirsiniz. Bunu yaptığınızda bu konum artık dizin oluşturmaya eklenmeyecektir.
