Aby rozpocząć, kliknij przycisk Akceptuj poniżej, aby wyświetlić panel zarządzania plikami cookie. Następnie naciśnij lub kliknij przycisk Personalizacja, aby włączyć funkcję czatu, a następnie Zapisz.
Wybór odpowiednich komponentów do komputera może mieć kluczowe znaczenie dla przetaktowania pamięci. Nie chodzi tylko o dopasowanie zestawu pamięci do płyty głównej, ale także o wybór odpowiedniej klasy płyty głównej, procesora, zasilacza, obudowy i układu chłodzenia, które zdecydują o stabilności systemu i potencjale jego szybkości.
Na wstępie ustalmy, że mówimy o budowie nowego komputera, a nie o modernizacji, choć niektóre aspekty tego artykułu mogą się także do niej odnosić.
Najczęściej budowa nowego komputera zaczyna się od określenia budżetu. Zaplanowanie, ile chcesz wydać, pomoże Ci zdecydować, czy wybrać bardziej podstawową konfigurację, czy sprzęt wyższej klasy, a także na które komponenty wygospodarować większe środki. Całkowicie realne jest zbudowanie świetnego systemu bez dużych nakładów finansowych. Niemal wszyscy dostawcy komponentów oferują produkty dostosowane do potrzeb klientów, dla których istotny jest aspekt finansowy.
Płyta główna
Rozpoczęcie konfiguracji od płyty głównej może być sporym wyzwaniem ze względu na ogromny wybór opcji dostępnych na rynku. Jednym ze sposobów na jego zawężenie jest postawienie na jedną z dwóch głównych marek procesorów: Intel lub AMD. Obie oferują pełen wybór modeli procesorów – od podstawowych po najbardziej zaawansowane. Modele z wyższej półki oferują zwykle więcej rdzeni i wyższe prędkości, a także większe możliwość przetaktowania pamięci. Podstawowe modele mogą być lepsze pod względem oszczędności energii i jednocześnie zapewniać wystarczającą wydajność dla większości aplikacji, jednak czasem ograniczają lub wręcz uniemożliwiają przetaktowanie pamięci. Jedną z ważnych kwestii jest to, czy kupić procesor z wbudowanym układem graficznym, czy wybrać odrębną kartę. Jeśli zdecydujesz się zbudować system bez odrębnej karty graficznej i wystarczy Ci układ graficzny zintegrowany z procesorem, zapoznaj się z możliwościami procesorów, które oferują to rozwiązanie.
Co roku firmy Intel i AMD wprowadzają nowe generacje procesorów i chipsetów. Chipset to grupa kluczowych komponentów i połączeń, które odpowiadają za przepływ danych na płycie głównej. Procesory i chipsety są ze sobą powiązane, chociaż czasem starsze płyty główne mogą obsługiwać procesory nowej generacji, korzystając z aktualizacji oprogramowania układowego (BIOS). Przykładem takiej kombinacji chipsetów i procesorów może być seria 700 firmy Intel, która jest powiązana z rodziną procesorów Core 13. generacji. Seria 700 firmy Intel obejmuje chipsety Z790, H770 i B760. Z kolei chipsety firmy AMD z serii 600 (X670E, X670 i B650) są powiązane z procesorami z serii Ryzen 7000. Dostępne są także platformy z wyższej półki, które oferują więcej kanałów pamięci i współpracę z procesorami o większej liczbie rdzeni, takie jak Intel X299 czy AMD TRX40.
Oprócz większych możliwości procesora i wsparcia dla szybszej technologii pamięci, każda kolejna generacja chipsetów oferuje nowe technologie i ulepszenia w stosunku do poprzedniej. Należą do nich najnowsze interfejsy USB, parametry szybkości sieci Ethernet, połączenia pamięci masowej i kolejne generacje złączy PCIe.
Płyty główne występują w trzech podstawowych rozmiarach: ATX, microATX (mATX) oraz mini-ITX. ATX to najczęściej spotykany rozmiar płyty w komputerach stacjonarnych, który zapewnia najwięcej możliwości w postaci wielu gniazd M.2 i PCIe oraz gniazd pamięci wielokanałowej. Do montażu tych płyt przystosowana jest większość obudów komputerowych. Płyty MicroATX mają mniejszą wysokość niż płyty formatu ATX, co przekłada się na mniejszą liczbę gniazd PCIe i M.2. Dlatego płyty MicroATX są również zwykle tańsze niż płyty ATX. Coraz bardziej popularne stają się płyty mini-ITX, ponieważ entuzjaści komputerów zaczęli budować systemy o niewielkich rozmiarach. Płyty tego formatu mogą być droższe od typowej płyty ATX, ponieważ producenci starają się „upchnąć” funkcjonalność płyty ATX na małej powierzchni.
Gdy już zdecydujesz się na chipset i format płyty głównej, z pewnością zechcesz zapoznać się z ofertą poszczególnych dostawców, aby wybrać odpowiednią dla siebie. Cztery największe marki (ASRock, ASUS, Gigabyte i MSI) oferują zwykle dwie lub trzy serie dla każdego z chipsetów w postaci płyt z niższej, średniej i wyższej półki. Płyty wyższej klasy obsługują największe szybkości przetaktowania pamięci i są wykonane z najlepszych materiałów (kondensatory, interkonekty, grubość płyty), aby zapewniać stabilną pracę. Płyty średniej i niższej klasy to świetny wybór dla użytkowników, którzy zwracają uwagę na budżet. Oferują przy tym dobre możliwości przetaktowania dzięki wykonaniu z materiałów odpowiedniej jakości.
Procesor
Po wybraniu płyty głównej musisz określić model procesora. W przypadku marki Intel rodzina procesorów CoreTM oferuje szeroki wybór opcji, poczynając od niskobudżetowych jednostek Core i3, poprzez średniej klasy procesory Core i5, a kończąc high-endowych Core i7 i Core i9. Na potrzeby ekstremalnie wydajnych komputerów dostępna jest także seria Intel Core X, oferująca najwięcej rdzeni przetwarzania wielowątkowego, największą przepustowość pamięci oraz obsługę pamięci o pojemności powyżej 128GB. Procesory tej serii współpracują z chipsetem HEDT (High-End Desktop) z innym gniazdem procesora niż w przypadku podstawowych serii Core i3-i9. W przypadku podzespołów Intel najlepszy stosunek wydajności do ceny zapewnią chipsety i procesory z głównej linii tej marki, a jeśli chcesz mieć możliwość przetaktowania pamięci, polecamy wybór serii Core i5, i7 lub i9, ponieważ procesory Core i3 i modele z niższej półki mogą nie zapewniać takiej opcji. Ogólnie rzecz biorąc, im więcej rdzeni ma procesor i szybsze jest jego taktowanie (mierzone w GHz), tym jest on droższy. Zwróć także szczególną uwagę na litery na końcu numeru modelu, ponieważ oznaczają one określone funkcje obsługiwane przez procesor. Na przykład procesor Core i5-13600 można kupić w wersji 13600K/T (z układem graficznym Intel 770) lub 13600KF/F (bez wbudowanego układu).
W przypadku serii AMD RyzenTM oferta procesorów ma podobną strukturę jak w przypadku produktów Intel. Główne serie procesorów to Ryzen 5, 7 i 9, a kolejne poziomy oznaczają większą liczbę rdzeni i wyższe częstotliwości taktowania. AMD także oferuje modele ze zintegrowanymi układami graficznymi – można je rozpoznać po literze G dodanej do numeru modelu. Modele bez litery G wymagają więc zastosowania osobnej karty graficznej. Seria procesorów o ekstremalnej wydajności nosi nazwę Ryzen ThreadripperTM i, podobnie jak w przypadku serii Intel Core X, oferuje więcej kanałów pamięci, więcej rdzeni i większe szybkości niż modele z głównej linii.
Obudowa
W tym przypadku forma i funkcjonalność mogą mieć duży wpływ na ostateczny efekt budowy komputera. Na rynku jest do wyboru wiele obudów różniących się od siebie konstrukcją i wyglądem. Niektóre z nich są bardziej stylowe, z przezroczystymi panelami i podświetleniem RGB, podczas gdy w innych bardziej niż ozdobniki liczy się zapewnienie maksymalnego przepływu powietrza. Budując komputer, zastanów się, czy będzie on ukryty i raczej mało widoczny pod biurkiem, czy jednak chcesz cieszyć się jego efektownym wyglądem. W obu przypadkach najważniejszym czynnikiem jest zawsze przepływ powietrza. Zbyt wysoka temperatura w obudowie komputera jest największym zagrożeniem dla stabilności i potencjału przetaktowania. Dzięki odpowiedniemu chłodzeniu wnętrza wszystkie układy elektroniczne będą mogły pracować w bezpiecznym zakresie temperatury. Najważniejszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę, jest to, czy obudowa umożliwia zastosowanie wybranego układu chłodzenia procesora. W przypadku wyboru radiatora chłodzonego powietrzem ważne jest sprawdzenie szerokości obudowy, ponieważ niektóre z nich mogą wystawać wysoko nad procesor. Jeśli komputer będzie chłodzony cieczą, ważne jest, aby wybrać obudowę, w której można zamontować chłodnicę o odpowiedniej długości. Niektóre autonomiczne układy chłodzenia typu All-In-One (AIO) mają ograniczoną długość rurek między chłodnicą a radiatorem, więc na wszelki wypadek warto wybrać obudowę, która oferuje kilka opcji montażu chłodnicy. Ważne jest również to, czy obudowa umożliwi montaż karty graficznej o określonej długości i przewidywaną liczbę kart rozszerzeń PCIe. Karty graficzne mogą być wyposażone w jeden, dwa, a nawet trzy wentylatory, zależnie od tego, jak wydajne chłodzenie jest niezbędne do utrzymania ich stabilności i wydajności. Karty z trzema wentylatorami mogą być dosyć długie, a nawet wystawać poza obrys płyty głównej. Polecamy również wybór obudowy umożliwiającej uporządkowanie okablowania, zwłaszcza jeśli planujesz wyeksponować swój komputer. Większość obudów ze średniej i wyższej półki ma bardzo dobrze zaprojektowane warstwy i wycięcia, które pozwalają na ukrycie i uporządkowanie dziesiątek przewodów łączących komponenty.
Chłodzenie
Wybór układu chłodzenia może być trudny ze względu na duże zróżnicowanie opcji i cen między radiatorami chłodzonymi powietrzem a chłodnicami wodnymi. Radiatory chłodzone powietrzem mogą świetnie się sprawdzać w przypadku procesorów zarówno niskiej, jak i wysokiej klasy, jednak zwykle nie są ani tak wydajne, ani tak ciche, jak chłodnice wodne. Radiatory chłodzone powietrzem odprowadzają ciepło z procesora, ale jeśli obudowa nie ma dobrej wentylacji, ciepło to pozostaje wewnątrz i oddziałuje na inne komponenty. W przypadku tego rozwiązania niezwykle ważne jest zaplanowanie przepływu powietrza w obudowie, aby przednie wentylatory zasysały powietrze z zewnątrz, a te umieszczone z tyłu lub na górze wypychały nagrzane powietrze. Zastanów się także, gdzie będzie stał komputer. Jeśli ma być umieszczony w sypialni lub w biurze, gdzie nie ma dobrej cyrkulacji powietrza, a temperatura otoczenia zwykle jest wysoka, radiator chłodzony powietrzem może nie być najlepszym rozwiązaniem. Kiedyś, ze względu na złożoność układów i ich montażu (nie wspominając o potencjalnym zagrożeniu wyciekami), chłodnice wodne stosowali tylko profesjonaliści. Jednak obecnie rozwiązania typu All-In-One (AIO) są stosunkowo niedrogą i wydajną opcją dla konstruktorów komputerów na każdym poziomie zaawansowania, chociaż ich instalacja jest nieco bardziej wymagająca niż układów chłodzenia powietrzem. Modele z niższej półki mogą mieć tylko jeden lub dwa wentylatory z krótszą chłodnicą, podczas gdy te wyższej klasy będą wyposażone w trzy lub więcej wentylatorów umieszczonych na dłuższej chłodnicy. Układy z jednym lub dwoma wentylatorami wystarczają do chłodzenia procesorów i komputerów średniej klasy, poddawanych małym lub średnim obciążeniom podczas pracy lub gry. W przypadku systemów o wysokiej wydajności należy stosować modele z trzema lub więcej wentylatorami.
Pamięć masowa
Wybór pamięci masowej zwykle sprowadza się do określenia wymaganej pojemności i szybkości. Tradycyjne dyski twarde (HDD) oferują najniższą cenę za gigabajt i potencjalnie najwyższą pojemność na dysk, ale kosztem małej szybkości. Ponieważ ich mechanizm przechowywania danych opiera się na wykorzystaniu obracających się talerzy wewnętrznych, czasem może występować problem uciążliwych odgłosów pracy i drgań. Obecnie dyski twarde wykorzystuje się głównie do przechowywania dużych ilości danych - zdjęć, muzyki, filmów czy kopii zapasowych, podczas gdy system operacyjny i najważniejsze aplikacje umieszcza się na dyskach półprzewodnikowych (SSD). Dyski SSD nie mają ruchomych części (dane są zapisywane w chipach pamięci flash), są dostępne w różnych formatach i oferują możliwość wykorzystania szybkich interfejsów połączeniowych. 2,5-calowe dyski SSD z interfejsem SATA, połączone przewodami z płytą główną, zajmują niewiele miejsca w obudowie i zapewniają szybkość odczytu/zapisu na poziomie 500MB/s. Niektóre płyty główne wysokiej klasy obsługują również 2,5-calowe dyski SSD PCIe NVMe (Non-Volatile Memory Express), korzystające z interfejsu/złącza U.2, które zapewniają 14-krotnie większą szybkość odczytu/zapisu niż dyski z interfejsem SATA. Większość dysków PCIe NVMe U.2 jest jednak przeznaczona dla centrów danych, dlatego znalezienie niedrogiego nośnika z funkcjami przeznaczonymi dla indywidualnych użytkowników może być dosyć trudne. Prawdopodobnie najlepszym formatem dysków SSD do komputerów stacjonarnych i laptopów jest format M.2. Dyski tego typu są pozbawione obudowy i montuje się je bezpośrednio na płycie głównej, podobnie jak moduły pamięci. Dyski M.2 występują z kilkoma różnymi interfejsami, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, w jakiego typu gniazda jest wyposażona Twoja płyta główna: SATA, PCIe AHCI (starsze) czy PCIe NVMe. Większość współczesnych płyt głównych do komputerów stacjonarnych jest wyposażona w wiele gniazd M.2 PCIe NVMe, które zapewniają największą szybkość odczytu/zapisu przy korzystaniu z pamięci masowej komputera. Sprawdź model swojej płyty głównej, aby określić, w jaki w typ gniazd PCIe jest wyposażona (PCIe Gen 3.0, 4.0, 5.0) oraz jakiej są one długości (2230, 2280, 22110 itd.), aby zawęzić wybór potencjalnych dysków. Szybsze dyski o większej pojemności mogą wydzielać sporo ciepła, dlatego wielu producentów wyposaża je w radiatory lub inne rozpraszacze ciepła, aby zapewnić im chłodzenie. Także płyta główna może być wyposażona w odłączane radiatory.
Grafika
Wybór karty graficznej jest podobny do wyboru modelu procesora. Dwaj główni producenci kart graficznych (GPU, Graphics Processing Unit) to AMD i NVIDIA, choć niedawno na ten rynek powróciła także firma Intel. AMD i NVIDIA wprowadzają zwykle co roku nowe modele, oferując rozwiązania z niższej, średniej i wyższej półki. Różnice między modelami są zwykle związane z wydajnością (więcej rdzeni, wyższe rozdzielczości, większa liczba klatek na sekundę), ilością wbudowanej pamięci (GDDR, HBM) oraz liczbą/typem wyjść (HDMI, DisplayPort, DVI, VGA itp.). Jak wspomniano w części dotyczącej obudów, karty graficzne mogą mieć także różne długości, przy czym karty z wyższej półki zwykle są najdłuższe, ponieważ wykorzystują do chłodzenia 2 lub 3 wentylatory. Określając wymaganą wydajność karty graficznej, weź pod uwagę planowany sposób wykorzystania komputera. Czy będziesz grać w najnowsze, najbardziej wymagające tytuły? Czy będziesz robić rendering 3D i produkować własne filmy? A może zamierzasz wydobywać kryptowaluty? Proces wyboru karty graficznej warto zacząć od sprawdzenia wymagań graficznych aplikacji lub gier. Wysokie wymagania mogą znacznie zawęzić liczbę opcji.
Zasilanie
Wybór zasilacza (PSU) może być stosunkowo łatwy, jeśli zastosujesz się do kilku prostych wskazówek. Zasilacze klasyfikuje się według ich wydajności, a obecnie wartością bazową jest „80 Plus”. Oznacza ona, że sprawność zasilacza wynosi 80% i traci on maksymalnie 20% swojej mocy w postaci wydzielanego ciepła. Dostawcy zasilaczy różnicują swoje modele w oparciu o wykorzystanie różnych metali (czasem cennych) i odzwierciedlają to w konwencji nazewnictwa, stosując określenia Bronze, Silver, Gold i Platinum, co odpowiada poszczególnym klasom urządzeń. Większa wydajność dzięki zastosowaniu lepszych materiałów oznacza mniejszą utratę energii w postaci wydzielanego ciepła. Następnie należy podjąć decyzję, jaki pobór mocy będzie obsługiwał zasilacz. W tym celu zalecamy skorzystanie z kalkulatora mocy zasilacza, który można łatwo znaleźć w wyszukiwarce internetowej. Pozwala on uwzględnić wszystkie komponenty, które zostaną umieszczone w komputerze, i określić minimalną moc zasilacza do ich obsługi. Ostatnim i najważniejszym elementem jest potwierdzenie, ile i jakiego typu złącza posiada zasilacz. Powinny one odpowiadać typowi i liczbie złączy zasilania płyty głównej, karty graficznej i nośników pamięci masowej, które nie są bezpośrednio zamontowane na płycie głównej. Weź także pod uwagę potrzebę dodatkowych wyjść na potrzeby zasilania układu chłodzenia cieczą lub podświetlenia RGB, jeśli nie będą zasilane przez płytę główną. Nadal nie wiesz, jaki zasilacz wybrać? Sprawdź producenta płyty głównej, ponieważ z pewnością udostępnia on listę zatwierdzonych zasilaczy w sekcji QVL dla danego modelu płyty.
Składanie w całość
Po zgromadzeniu wszystkich części potrzebnych do stworzenia własnego systemu do przetaktowania, musisz złożyć je w całość. Być może będzie to dla Ciebie nowe wyzwanie, ale nie obawiaj się. Dostępne są przewodniki, które pomogą Ci w bezpiecznym i efektywnym montażu komputera. My również opracowaliśmy własny, który znajdziesz tutaj.
Jak złożyć swój pierwszy komputer, wskazówki dla początkujących
A więc chcesz zbudować swój pierwszy komputer! Zanim zaczniesz, zapoznaj się z kilkoma wskazówkami i rozwiązaniami dla początkujących, z których warto skorzystać.
Choć nieprawidłowy overclocking może być niebezpieczny dla systemu, wykonany prawidłowo może przynieść naprawdę niesamowite efekty! Overclocking to termin oznaczający modyfikację standardowych parametrów modułów pamięci, procesorów i kart graficznych w celu uzyskania lepszej wydajności.
Konsola Nintendo Switch jest wyposażona w pamięć wewnętrzną o pojemności 32GB, którą można rozszerzyć przy użyciu karty pamięci microSD, aby móc przechowywać więcej gier. Ale jak wybrać odpowiednią kartę?
